Overbelasting. Deel 3, Fase 2.

Verschijnselen in fase 2

Problemen in spanning: stemmingsstoornissen (te vlak of te eenzijdig), emotionele overprikkelbaarheid, concentratiestoornissen
Problemen met ritmes: verdeling rust en arbeid in de tijd, slaapstoornissen 

In deze fase ervaart u een gezondheidsprobleem. Uw stemming reageert niet meer zoals u bent gewend, u beweegt daarin niet meer mee met wat er gebeurt. Als er een reden is tot vreugde voelt u geen vreugde, bij het minste of geringste bent u boos, ontdaan of in tranen. Uw taken doet u wel maar alleen uit de wil het vol te houden. Concentreren wil alleen maar op doorzetten omdat het emotioneel verbinden met uw bezigheden niet meer gaat.
Rusten gaat niet meer als de normale afwisseling op actief zijn maar gewoon omdat er even niets anders op zit. Het slapen wordt lastig. Het is normaal dat de slaap wel eens verstoord wordt door bijvoorbeeld te laat actief te zijn of een druk programma voor de boeg te hebben. Nu verandert dat, de slaap keert niet meer terug naar normaal, is ook slecht als er niets aan de hand.is. Het gebrek aan slaap maakt u moe.
Inspannen gaat nog wel, maar u komt er minder toe en het geeft u minder plezier of u ervaart het als zwaarder. De hartslag in rust kan hoger zijn en u heeft minder trek in eten. U kunt lichamelijke klachten hebben als stijfheid en pijn in spieren.
Vanwege uw gezondheidsprobleem gaat u naar de dokter die u adviseert kalmer aan te doen en eventueel therapie voorstelt.

Op de weg naar ziek worden toe, wat te doen? In kort bestek: taken verminderen en opruimen, bewegen. 

Taken kunt u overdragen of eventueel neerleggen, in ieder geval zoveel minder gaan doen dat u tijd heeft om op te ruimen en daarnaast meer te rusten, ook al voelt u niet dat dat nodig is. Opruimen kan veel gezichten hebben, bijvoorbeeld: het bureau leegmaken en archiveren (want dat heeft u niet gedaan in de afgelopen tijd). U kunt thuis ook opruimen en eventueel dingen in orde maken die u heeft laten versloffen.
Verder moet de emmer leeg, u zoekt een praatpaal om alles wat er in aan de gang is uit te spreken want behalve uw bureau moet u ook uw binnenste opruimen. Tijdens het uitpraten reageert u naar uw eigen maatstaf veel te emotioneel, laat dit u niet belemmeren, het gaat over. Naast praten kunt u schrijven, helpt om te ordenen en u kunt het later terugzien.
Daarnaast is het raadzaam te bewegen in de buitenlucht. Elke dag en lang. Zelf ben ik een voorstander van wandelen in deze fase, het is meestal haalbaar en het brengt u tot rust. Sporten kan ook, het is maar wat u graag doet.

Het beleid is momenteel de relatie met het werk in stand te houden, dus eerder parttime door te gaan dan helemaal niet te gaan werken. Het is iets dat u zelf in overleg met uw werk moet vormgeven. Voor sommige mensen is het ronduit slecht de verbinding met het werk helemaal kwijt te zijn. Zolang u maar kunt bijkomen en opruimen vind ik het goed. 

In deze fase is het belangrijk een goed ritmisch dagverloop te hanteren. U voelt het niet meer dus moet het maar op discipline en de klok. U bent even actief, daarna neemt u rust en vervolgens weer even actief etcetera. 

Therapie?

In deze fase zie ik u wel (fysiotherapie). De behandeling bestaat meestal uit massage om u weer in balans te brengen en de bovengenoemde adviezen. De duur van de behandelperiode wordt bepaald door het tempo van het herstel, het kan een paar maanden duren. 

Daarnaast is het een overweging naar de biografisch consulent of psycholoog te gaan. Behalve de hulp bij het uitpraten en ordenen kan het nuttig zijn te kijken naar zelfmanagement of naar aspecten van uw persoonlijkheid die een herhaling van deze klachten zullen bevorderen.

(Ik vraag wel eens aan de klanten hoe het is gesteld met de emotionele vertering of wat men daaraan doet, men doet er wel eens iets aan maar heeft dat doorgaans niet bewust. Het bewustmaken van de al bestaande manier van doen kan eenvoudig leiden naar uitbreiding of verbetering hiervan.) 

Voor sommige mensen werkt praten niet zo goed omdat ze er zo handig mee zijn dat zij schuilen in hun teksten. Voor u kan een non-verbale weg, kunstzinnige therapie, wellicht beter werken. 

De weg terug naar gezondheid en hervatting werk.

Het opnieuw ingezet worden voor werk verloopt geleidelijk en in onderbelasting, zodat u tijd heeft nieuwe gewoontes beslag te laten vinden. De onderwerpen waar nieuwe gewoontes zouden moeten ontstaan heb ik al genoemd, betere scheiding werk en privé, ritmische indeling van de dagen, het goed verzorgen van uw persoonlijke wensen en noden. 

Er is een moderne kreet voor het in onderbelasting opbouwen: ‘graded activity’. De startintensiteit is zodanig dat u het niet ervaart als belastend en het ook op een slechte dag kunt uitvoeren. Na een paar weken komt er iets bij. De periode ‘een paar weken’ moet zolang zijn dat u aan de prikkel kunt wennen en in de loop van die tijd merkt dat u meer energie overhoudt (of spontaan meer uitgeeft aan andere dingen). Om het simpel te stellen kunt u energie sparen voor herbouw omdat u niet alles uitgeeft. 

De praktijk leert dat dit eenvoudig is om te zeggen maar moeilijk om te doen. Over het algemeen vinden mensen het lastig om te werken met de rem er op, als het voorkomt, bevestig ik dat het moeilijk is. 

Succes, Wim Witteveen